ارث و انحصار وراثت
۱۴۰۴/۳/۱۲
بررسی میزان سهم الارث در حقوق ایران
ارث و انحصار وراثت
۱۴۰۴/۳/۱۲
ارث از مهم‌ترین مسائل در حقوق مدنی است که نه‌تنها جنبه‌ی حقوقی، بلکه آثار اجتماعی و خانوادگی زیادی دارد. در حقوق ایران که بر مبنای فقه امامیه تنظیم شده، قواعد مشخصی برای تعیین وراث و میزان سهم‌الارث هر یک از آنان وجود دارد. در این مقاله، به‌طور خلاصه به مبانی قانونی و شرعی تقسیم ارث و سهم هریک از ورثه خواهیم پرداخت. ⸻ ارث و مبنای آن در قانون مدنی ارث در قانون ایران عمدتاً بر پایه‌ی فقه شیعه است. پس از فوت یک شخص، اموال وی به کسانی منتقل می‌شود که: • ورثه قانونی او محسوب می‌شوند. • مانعی برای ارث بردن نداشته باشند (مثل قتل مورّث، کفر، لعان و…). قانون مدنی ورثه را به سه طبقه و در هر طبقه به درجاتی تقسیم کرده است. ⸻ طبقات ارث 1. طبقه اول: • پدر، مادر، فرزندان (و در صورت فوت فرزند، نوه‌ها به‌جای او می‌نشینند) 2. طبقه دوم: • اجداد (پدر بزرگ، مادر بزرگ) و خواهر و برادر (و فرزندان آنها) 3. طبقه سوم: • عمو، عمه، دایی، خاله (و فرزندان آنها) تا زمانی که در طبقه اول کسی زنده باشد، نوبت به طبقات بعد نمی‌رسد. ⸻ سهم‌الارث برخی از ورثه مهم فرزندان • اگر فقط یک فرزند باشد، تمام ارث را می‌برد. • اگر چند فرزند باشند: • پسر دو برابر دختر ارث می‌برد. • مثلاً اگر یک پسر و یک دختر باشد: پسر ⅔ و دختر ⅓ می‌برد. همسر • زن از شوهرش: • اگر فرزند داشته باشند: ⅛ از اموال منقول + سهم از قیمت اموال غیرمنقول • اگر فرزند نداشته باشند: ¼ از اموال منقول + سهم از قیمت اموال غیرمنقول • شوهر از زن: • با فرزند: ¼ • بدون فرزند: ½ زن از زمین ارث نمی‌برد؛ بلکه فقط قیمت آن به او تعلق می‌گیرد. پدر و مادر • با وجود فرزند، سهم مادر ⅙ و پدر باقی‌مانده (معمولاً بیشتر از مادر) است. • بدون فرزند، سهم مادر ⅓ و پدر باقی‌مانده است. ⸻ نکات مهم در تقسیم ارث • وصیت‌نامه فقط تا یک‌سوم اموال معتبر است. (بیشتر از آن نیاز به اجازه‌ی ورثه دارد) • اگر متوفی چند همسر دائم داشته باشد، سهم‌الارث بین آنان تقسیم می‌شود. • در صورت وجود جنین، ارث تا تولد نوزاد نگه داشته می‌شود. ⸻ نتیجه‌گیری تقسیم ارث در حقوق ایران قواعد مشخصی دارد که بر اساس طبقه و نسبت وراث تنظیم شده است. آگاهی از سهم‌الارث هر فرد، هم از بروز اختلافات جلوگیری می‌کند، و هم به اجرای عادلانه‌ی قانون کمک می‌کند. شناخت دقیق این قوانین به همه‌ی افراد، به‌ویژه در شرایط فوت یکی از بستگان، توصیه می‌شود.
موضوعات حقوقی را به روز مطالعه کنید
استفاده از مطالب این سایت فقط برای مقاصد غیرتجاری و با ذکر منبع بلامانع است.©